تحصیل رایگان رشته پزشکی در آلمان

آلمان به‌عنوان یکی از پیشروترین کشورهای اروپایی در زمینه علوم پزشکی، مقصدی محبوب برای متقاضیان تحصیل رشته پزشکی در آلمان به‌شمار می‌آید. امکان تحصیل رایگان رشته پزشکی در آلمان، وجود کالج‌های پزشکی تخصصی، بورسیه پزشکی آلمان و همچنین هزینه تحصیل پزشکی در آلمان که در بسیاری از موارد به‌صورت حداقلی دریافت می‌شود، از مهم‌ترین جذابیت‌های این مسیر است. در طول دوره تحصیل پزشکی در آلمان، دانشجویان تحت نظارت دقیق مراجع علمی و پزشکی رسمی هستند و در نهایت، با آموزش‌های تئوری و عملی به روز فارغ التحصیل می شوند. برای ورود به این دوره‌ها، شرط معدل برای تحصیل پزشکی در آلمان و موفقیت در آزمون ورودی پزشکی بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر، محدودیت سنی پزشکی در آلمان و مدارک مورد نیاز برای اپلای پزشکی در کنار برخورداری از شرایط تحصیل پزشکی در این کشور، بخش عمده‌ای از الزامات اولیه برای متقاضیان را تشکیل می‌دهد.

بنابراین، شناخت دقیق ساختار آموزشی، ضوابط مربوط به پذیرش و قوانین جاری دانشگاه‌های آلمان در رشته پزشکی، نخستین گام اساسی برای علاقه‌مندان به این مسیر است. در ادامه این مقاله، جزئیات بیشتری از نحوه درخواست پذیرش، الزامات قانونی و روال اجرایی دانشگاه‌های پزشکی این کشور، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در ادامه با ما باشید.

 

با یک مشاوره تخصصی و رایگان، به همه سوالاتتان در مورد تحصیل در خارج از کشور پاسخ داده می‌شود. فرم ارزیابی رایگان مهاجرت را همین حالا پر کنید.

مزایای تحصیل رشته پزشکی در آلمان

تحصیل رشته پزشکی در آلمان از جنبه‌های گوناگون دارای مزایا و امتیازات چشمگیری است؛ در ادامه بخشی از این مزایا را بررسی خواهیم نمود:

1. دانشکده‌های پزشکی دارای رتبه برتر: دانشکده‌های پزشکی در دانشگاه‌های آلمان، به‌واسطۀ تاریخچه علمی غنی و بهره‌مندی از اساتید برجسته، اغلب در رده‌های بالای رتبه‌بندی‌های بین‌المللی حضور دارند. این جایگاه ریشه در سیاست‌های علمی آلمان دارد که از طریق پروژه‌هایی همچون طرح خوشه‌های برتری (Excellence Strategy) و حمایت‌های وزارت آموزش و پژوهش (BMBF) تأمین می‌شود. همچنین نهادهای پژوهشی بزرگ نظیر بنیاد پژوهش آلمان (DFG) و انجمن ماکس پلانک (Max Planck Society) به ارتقای سطح علمی و پژوهشی این دانشگاه‌ها کمک می‌کنند.
2.  شاخه‌های متنوع و گسترده پزشکی: در دانشگاه‌های آلمان، دانشجویان می‌توانند در حوزه‌های متنوع و تخصصی علوم پزشکی همچون پزشکی داخلی، جراحی عمومی و تخصصی، دندانپزشکی، داروسازی، روانپزشکی و … تحصیل کنند.
3.  تخصص‌های مختلف در رشته‌های بین‌رشته‌ای: علاوه بر تخصص‌های سنتی پزشکی، دانشگاه‌های آلمان امکان ادامه تحصیل در رشته‌های بین‌رشته‌ای همچون مهندسی پزشکی، ژنتیک پزشکی، بیوتکنولوژی پزشکی و … را فراهم می کند.
4. امکانات مدرن و زیرساخت‌های پیشرفته: زیرساخت‌های آزمایشگاهی، پژوهشی و بیمارستانی در دانشگاه‌های پزشکی آلمان، جزو مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین مراکز در سطح اروپا محسوب می‌شوند. بسیاری از کارخانه‌ها و شرکت‌های داروسازی و تجهیزات پزشکی (مانند بایر، زیمنس و …) با همکاری تنگاتنگ دانشگاه‌ها، فرصت‌های تحقیقاتی و کارآموزی مشترک ارائه می‌دهند.

شرایط کلی تحصیل رشته پزشکی در آلمان

شرایط تحصیل رشته پزشکی در آلمان شامل موارد زیر است:

·        مدارک تحصیلی معادل

مطابق مقررات آموزشی آلمان، دارا بودن مدرک دیپلم ۱۲ ساله یا پیش‌دانشگاهی که معادل Abitur یا Fachabitur در نظام آموزشی آلمان به حساب آید، الزامی است. برای پذیرش مستقیم در رشته های پزشکی آلمان متقاضی میبایست حداقل 35 الی 40 واحد درسی در رشته های پیراپزشکی سپری کرده باشد. اما در صورت عدم پذیرش مستقیم، ممکن است لازم باشد دانشجو به مدت یک سال دوره‌های کالج مقدماتی در آلمان را برای دریافت پذیرش نهایی در رشته پزشکی بگذراند. پس از دوره کالج مقدماتی پزشکی، در صورت قبولی در آزمون FSP (معادل کنکور در ایران)، امکان پذیرش در دانشگاه های پزشکی آلمان را خواهد داشت.

·        نمرات درجه عالی (شرط معدل بالا برای تحصیل پزشکی در آلمان)

تحصیل رشته پزشکی در آلمان بسیار رقابتی است و دانشگاه‌ها به معدل دوره دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی اهمیت فراوانی می‌دهند. اغلب دانشگاه‌ها از متقاضیان بین‌المللی انتظار دارند معدلی نزدیک به عالی (بر اساس سیستم نمره‌دهی کشور مبدأ یا معادل‌سازی آن در سیستم آلمان) داشته باشند. برای رشته پزشکی، شرط معدل عموماً باید در محدوده‌های برتر معادل با ۱٫۰ تا ۱٫۴ (در سیستم نمره‌دهی آلمانی) و 19 به بالا در اغلب موارد (در سیستم نمره دهی ایران) باشد. همچنین، نمرات بالا در دروس زیست شناسی و شیمی می تواند شانس پذیرش را بالا ببرد.

·        تسلط به زبان آلمانی

اکثر دانشگاه‌های آلمان برای ورود به دوره اصلی رشته پزشکی، مدرک زبان آلمانی در سطح B2 یا  C1 (بسته به دانشگاه و ایالت) را درخواست می‌کنند. از آن‌جاکه بخش عمده واحدهای درسی و همچنین تعامل با بیماران در محیط آلمانی‌زبان انجام می‌شود، داشتن تسلط قوی در مهارت‌های گفتاری و نوشتاری ضروری است.

·        نمرات آزمون‌های ورودی

برخی دانشگاه‌ها علاوه بر بررسی معدل، آزمون‌های ورودی برگزار می‌کنند یا نمرات آزمون‌های متمرکز مانند TMS (Test für Medizinische Studiengänge) را در فرایند پذیرش مدنظر قرار می‌دهند. برخی دانشگاه‌ها نیز آزمون‌های ورودی مخصوص خود را برگزار می‌کنند یا در فرآیند مصاحبه و ارزیابی، روی توانایی‌های علمی و انگیزه داوطلب تمرکز می‌کنند.

ساختار تحصیلی رشته پزشکی در آلمان

ساختار کلی رشته پزشکی در آلمان، در چند مرحله اساسی دنبال می‌شود:

1. مرحله پیش‌بالینی (Vorklinik):

۴ ترم (۲ سال) نخست تحصیل رشته پزشکی در آلمان مرحله پیش بالینی است و شامل دروس پایه پزشکی (شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی، آناتومی، فیزیولوژی و …) و دروس نظری پیش‌بالینی می باشد. در پایان این مرحله، آزمون Physikum (اولین آزمون دولتی پزشکی) برگزار می‌شود که عبور از آن برای ورود به مرحله بعدی ضروری است.

2. مرحله بالینی (Klinik):

طول دوره بالینی در حدود ۶ ترم (۳ سال) است. ای مرحله شامل دروس تخصصی‌تر پزشکی مانند داخلی، جراحی، کودکان، زنان و زایمان و … به همراه کارورزی‌های بیمارستانی کوتاه‌مدت می باشد. در پایان این مرحله، آزمون دوم دولتی (Zweiter Abschnitt der Ärztlichen Prüfung) برگزار می‌شود.

3. مرحله کارآموزی عملی (Praktisches Jahr):

دوره عملی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی که دانشجویان تحت نظارت مستقیم پزشکان حرفه‌ای کار می‌کنند، حدود ۱۲ ماه (۲ ترم) طول می کشد. این دوره به‌عنوان فرصت اصلی برای کسب تجربه بالینی پیش از ورود به بازار کار محسوب می‌شود. آزمون نهایی دولتی در این مرحله (Dritter Abschnitt der Ärztlichen Prüfung) است که پس از کارآموزی عملی برگزار می‌شود. کسب موفقیت در این آزمون، منجر به اخذ مجوز اشتغال به عنوان پزشک عمومی در آلمان و امکان دریافت عنوان رسمی پزشک (Arzt/Ärztin) می‌شود.

مجموع زمان تحصیل رشته پزشکی در آلمان معمولاً بین ۶ تا ۷ سال به طول می‌انجامد.

دوره پزشکی در آلمان در دو قالب قدیمی و جدید قابل ارائه است:

•  درسیستم قدیم، دانشجویان تمام دوره پزشکی را گذرانده و سپس به عنوان فارغ التحصیل پزشکی شناخته می شوند.
• در سیستم جدید دوره پزشکی به دو بخش لیسانس و فوق لیسانس تقسیم شده است و تنها دارندگان مدرک فوق لیسانس اجازه طبابت دارند و گروه اول تنها در امور پزشکی اجازه فعالیت دارند.

آزمون‌های ورودی برای تحصیل پزشکی در آلمان

به طور کلی برای ورود به رشته های پزشکی در آلمان دو آزمون گرفته می شود؛ آزمون های TMS و آزمون های زبان آلمانی.

آزمون  TMS (Test für Medizinische Studiengänge)

آزمون TMS شامل بخش‌های مختلفی همچون درک مطلب، هوش و استدلال علمی، توانایی حفظ و یادآوری و تحلیل متون علمی است. نتیجه این آزمون در بسیاری از دانشگاه‌های آلمان، در افزایش شانس قبولی نقش مؤثری دارد. نمره کسب‌شده در آزمون TMS، در کنار معدل و مدارک زبان، در فرایند تحصیل رشته پزشکی در آلمان مدنظر قرار می‌گیرد. نمره این آزمون در حد فاصل 70 تا 130 است و نمره 100 متوسط نمره در این آزمون محسوب می شود. کسب نمره بالاتر از 100 به منزله کسب نمره خوب است.

آزمون‌های زبان آلمانی (TestDaF و DSH)

• :TestDaF این آزمون در پنج سطح نمره‌دهی) تا (TDN5 ارزیابی می‌شود و اکثر دانشگاه‌های علوم پزشکی، سطح TDN4 را برای ورود مستقیم به دوره‌های پزشکی مطالبه می‌کنند.
• :DSHاین آزمون در سه سطح DSH-1 تا DSH-3 دسته‌بندی می‌شود و اغلب برای دوره پزشکی به سطح DSH-2 یا  DSH-3 نیاز است.

آگاهی لازم از زبان آلمانی لازمه‌ شرکت در آزمون ورودی، آزمون های داخل دوره و کاریابی در کشور آلمان می‌باشد و آزمون های DSH  و یا  TestDaFبعد از گذراندن حدود 600 ساعت آموزش ضروری می‌باشد.

مراحل اقدام برای اپلای تحصیل پزشکی در آلمان

در مسیر تحصیل رشته پزشکی در آلمان، آگاهی از رویه‌ها و مقررات رسمی اهمیت ویژه‌ای دارد. لطفاً پیش از هر اقدام، به‌طور جداگانه اطلاعات وب‌سایت دانشگاه مقصد را بررسی کنید و یا از موسسات مهاجرتی همچون اریکا کمک بگیرید.

1. جمع‌آوری و تکمیل مدارک مورد نیاز

برای اپلای در آلمان در رشته پزشکی، معمولاً معادل‌سازی مدرک دیپلم و پیش‌دانشگاهی لازم است. طبق منابع رسمی، لازم است متقاضیان بررسی کنند که آیا مدارکشان از طریق سامانه آنابین (Anabin) یا مؤسسات ارزیابی مدارک آلمان برای ورود به دانشگاه معتبر شناخته می‌شود یا باید دوره کالج مقدماتی (Studienkolleg) را طی کنند. ترجمه رسمی تمام مدارک تحصیلی به زبان آلمانی یا انگلیسی (با مهر مترجم رسمی) ضروری است. نسخه‌های اصلی را نیز برای ارجاع یا ارائه به دانشگاه و سفارت نگه دارید.

2. تدوین رزومه (CV) و انگیزه‌نامه (Letter of Motivation)

در رزومه، باید سوابق تحصیلی، مهارت‌های زبانی (انگلیسی و آلمانی)، فعالیت‌های فوق‌برنامه، دوره‌های کارآموزی و پژوهشی مرتبط را به‌طور دقیق و ساختارمند قید کنید. در انگیزه‌نامه نیز باید علت انتخاب تحصیل رشته پزشکی در آلمان و اهداف تحصیلی و شغلی خود را تشریح نمایید.

3. ارسال درخواست پذیرش (Application) به دانشگاه

برخی از دانشگاه‌های آلمان فرایند پذیرش دانشجویان بین‌المللی خود را از طریق سامانه Uni-Assist انجام می‌دهند. این سامانه به‌عنوان مرجع ارزیابی اولیه مدارک تحصیلی عمل می‌کند. برای این کار باید در سامانه ثبت‌نام نموده، مدارک خود را بارگذاری کنید و کارمزد ارزیابی را نیز بپردازید. در نهایت، نتیجه ارزیابی برای دانشگاه یا دانشگاه‌های مدنظر ارسال می‌شود. شما می توانید برای ارزیابی مدارک خود از وکلای موسسه اریکا نیز کمک بگیرید. مشاورین و وکلای مهاجرتی اریکا، با تجربه بالا و آشنایی به فرآیند ارزیابی، به شما کمک می کنند تا درصد موفقیت شما در معادل سازی مدارک بالا رود.

پس از تأیید نهایی در سامانه Uni-Assist یا سامانه پذیرش دانشگاه، مدارک تکمیلی (رزومه، انگیزه‌نامه، و …) را مطابق دستورالعمل دانشگاه برای بخش پذیرش ارسال کنید. در صورت پذیرش، نامه قبولی (Zulassungsbescheid) از دانشگاه دریافت خواهید کرد.

4. دریافت ویزای تحصیل پزشکی در آلمان

برای  تحصیل رشته پزشکی در آلمان، معمولاً یکی از دو نوع ویزای تحصیلی آلمان زیر لازم است:

• ویزای متقاضی دانشجویی (Visum Zur Studienbewerbung): ویزا جهت معادل سازی، برای افرادی است که هنوز پذیرش قطعی از دانشگاه ندارند یا نیازمند شرکت در آزمون ورودی یا گذراندن کالج مقدماتی هستند. متقاضی با این ویزا می‌تواند وارد آلمان شود و در صورت دریافت پذیرش قطعی، نوع ویزا را در اداره خارجیان محلی (Ausländerbehörde) به ویزای تحصیلی تغییر دهد.
• ویزای تحصیلی (Visum Zu Studienzwecken): مخصوص افرادی که نامه پذیرش قطعی دانشگاه آلمانی را دارند. این ویزا به دارنده اجازه می‌دهد در طول دوران تحصیل در آلمان اقامت داشته باشد و اغلب امکان کار پاره‌وقت در آلمان (طبق محدودیت‌های قانونی) را نیز فراهم می‌کند.

مدارک عمومی مورد نیاز برای تحصیل رشته پزشکی در آلمان

• نامه پذیرش قطعی دانشگاه پزشکی در آلمان: یا مدرکی دال بر روند پذیرش (در صورت درخواست ویزای متقاضی دانشجویی)
• گذرنامه معتبر: با حداقل اعتبار شش ماه پس از تاریخ مورد نظر ورود
• مدارک مالی کافی (تمکن مالی): اثبات تمکن مالی از روش‌های گوناگونی همچون حساب مسدودشده (Sperrkonto) یا حمایت مالی یکی از بستگان قابل ارائه است. حداقل موجودی در حساب مسدودشده سالانه حدود 11904 یورو (در سال 2025) در نظر گرفته شده است.
• بیمه سلامت (Health Insurance) : داشتن بیمه سلامت برای کل طول دوره تحصیل (یا حداقل برای سال اول) الزامی است. می‌توان از شرکت‌های بیمه آلمان یا بین‌المللی استفاده کرد.
• فرم درخواست ویزا و عکس پرسنلی: تکمیل فرم‌های مورد نیاز و عکس پرسنلی 35 در 45 میلیمتر مربوط به 6 ماه اخیر
• روزمه تحصیلی: گواهی پایان تحصیل متوسطه و پیش دانشگاهی با ترجمه، ریز نمرات درسی به همراه ترجمه رسمی
• گواهی زبان: مدارک زبان آلمانی یا انگلیسی
• پرداخت هزینه: گواهی پرداخت هزینه شهریه یا هزینه ترم و سایر هزینه های ثبتنام

هزینه های تحصیل پزشکی در آلمان

هزینه‌های تحصیل رشته پزشکی در آلمان و حوزه‌های مرتبط، تا حد زیادی به نوع دانشگاه (دولتی یا خصوصی)، ایالت محل تحصیل و مقطع تحصیلی بستگی دارد. در ادامه، هزینه های موجود برای تحصیل پزشکی در آلمان آورده شده است.

1. هزینه تحصیل پزشکی در آلمان در دانشگاه‌های دولتی

• شهریه (Tuition Fee): در اغلب ایالت‌های آلمان، دانشگاه‌های دولتی برای دانشجویان بین‌المللی شهریه دریافت نمی‌کنند؛ یا در صورت دریافت شهریه، مبلغ آن اندک است. اما در بعضی ایالت‌ها مانند بادن-وورتمبرگ، برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا شهریه‌ای سالانه یا ترمی دریافت می‌شود که در بازه‌ای حدود 1500 یورو در هر ترم قرار دارد.
• هزینه‌های خدمات دانشجویی (Semesterbeitrag) : این مبلغ که در دانشگاه‌های دولتی پرداخت می‌شود، شامل هزینه‌های اداری، خدمات رفاهی دانشجویی، هزینه اتحادیه دانشجویی و معمولاً بلیت حمل‌ونقل عمومی شهری یا منطقه‌ای (Semester Ticket) است. مبلغ هزینه ترمی بسته به دانشگاه و ایالت، به‌طور میانگین در بازه 100 تا 350 یورو در هر ترم متغیر است.

2. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی

برخلاف دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه‌های خصوصی در آلمان از دانشجویان شهریه دریافت می‌کنند و این شهریه می‌تواند به‌مراتب بالاتر از دانشگاه‌های دولتی باشد. شهریه دانشگاه‌های خصوصی در رشته‌های مختلف (ازجمله پزشکی) می‌تواند بین 5000 تا 20000 یورو در سال و گاه بیشتر باشد. مزیت اصلی برخی دانشگاه‌های خصوصی در امکانات آموزشی پیشرفته‌تر، تعداد دانشجویان کمتر در کلاس و فرصت‌های کارآموزی خاص و امکان تحصیل به زبان انگلیسی در آلمان می باشد، اما این موضوعات از دانشگاهی به دانشگاه دیگر متفاوت است.

شما می توانید برای اطلاع از سایر هزینه های زندگی در آلمان به مقاله هزینه مهاجرت به آلمان مراجه فرمایید.

بورسیه‌های تحصیلی رشته پزشکی در آلمان

برای دریافت بورسیه پزشکی در آلمان و شاخه‌های مرتبط فرصت‌های گوناگونی وجود دارد. در ادامه، مهم‌ترین موارد مربوط به انواع بورسیه‌های پزشکی آلمان، شرایط دریافت، و مراحل درخواست آن ها تشریح شده است.

1. بورسیه‌های خارجی پزشکی در آلمان (غیردولتی و غیردانشگاهی)

بورسیه‌های خارجی در اختیار بنیادهای مستقل یا نهادهای غیردولتی قرار دارند و لزوماً به‌صورت مستقیم از طریق دانشگاه‌ها ارائه نمی‌شوند. اما ازآنجاکه بسیاری از این بورسیه‌ها با دانشگاه‌های مشخصی همکاری دارند، لازم است همیشه شرایط دقیق هر برنامه‌ی بورسیه را در وب‌سایت آن بنیاد یا وب‌سایت دانشگاه مقصد بررسی کنید.

نام بورسیه	خدمات	شرایط مهم
بورسیه تحصیلی پزشکی هینریش بُل وابسته به بنیاد هینریش بُل و حزب سبز آلمان	–  کمک‌هزینه تحصیل و زندگی در آلمان –  معمولاً تا پایان مقطع تحصیلی	– ثبت آنلاین درخواست –  مدرک زبان آلمانی حداقل سطح DSH-2  یا  B2
بورسیه تحصیلی پزشکی Konrad-Adenauer وابسته به بنیاد کنراد آدنائر (مرتبط با اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان، CDU)	–  مبالغ ماهانه برای هزینه‌های زندگی – کمک‌هزینه سفر و بیمه	– شایستگی علمی قوی – انگیزه‌نامه و تعهد به ارزش‌های آزادی، عدالت اجتماعی و همبستگی
بورسیه تحصیلی پزشکی اراسموس  (ERASMUS) وابسته به کمیسیون اروپا و دانشگاه‌های عضو برنامه اراسموس پلاس	– پوشش کامل یا بخشی از هزینه تحصیل و سفر – در برخی موارد کمک‌هزینه زندگی	–  تأیید شرایط دانشگاه مبدا برای حضور در برنامه اراسموس –  روند اخذ پذیرش از دانشگاه مقصد به‌صورت مجزا صورت می‌گیرد.
بورسیه پزشکی Bayer International وابسته به شرکت بین‌المللی بایر و مؤسسه‌های تابعه پژوهشی آن	– تا سقف ۱۰٬۰۰۰ دلار در سال جهت تأمین هزینه‌های پژوهشی و تحصیلی	– دستاورد علمی و پژوهشی برجسته –  صرفاً برای اهداف آکادمیک و تحقیقاتی (غیرانتفاعی)

2. بورسیه‌های دولتی پزشکی در آلمان

در آلمان معمولاً سه مدل اصلی بورسیه دولتی آلمان برای دانشجویان پزشکی وجود دارد:

نام بورسیه	خدمات	ملاحظات
بورسیه پزشکی  DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst)	– طیف گسترده‌ای از کمک‌هزینه‌های تحصیلی در رشته‌های مختلف پزشکی و طرح‌های تحقیقاتی	– محدودیت‌های فراوان جهت ورود به رشته پزشکی عمومی و دریافت کمک‌هزینه از سوی   – گذراندن دو سال ابتدایی و موفقیت در بخش اول آزمون دولتی (Physikum) پیش از ارائه درخواست
بورسیه پزشکی BMBF (Deutschlandstipendium) برنامه رسمی وزارت فدرال آموزش و پژوهش آلمان	– مبلغ بورسیه معمولاً ثابت (معمولا ۳۰۰ یورو ماهیانه)  –مدت اعطا حداقل دو ترم متوالی	–  همکاری دولت فدرال با بخش خصوصی و خیرین در تأمین مالی  – نیازمند عملکرد تحصیلی مناسب و احراز شرایط دانشگاه محل تحصیل  – امکان تمدید بورسیه بسته به عملکرد تحصیلی دانشجو
بورسیه تحصیلی DKFZ یا Deutsches Krebsforschungszentrum (مرکز پژوهش سرطان آلمان)	–  تأمین بخشی از هزینه‌های زندگی و تحقیقاتی – امکان دسترسی به امکانات پژوهشی تخصصی مرتبط با سرطان	–  شرط اصلی پذیرش در پروژه‌های پژوهشی مرتبط با سرطان در  – نیازمند ارسال پروپوزال تحقیقاتی و هماهنگی با اساتید راهنما و مراکز تحقیقاتی –  اعمال مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی در صورت نیاز

3. بورسیه‌های پزشکی دانشگاه های آلمان (اختصاصی هر دانشگاه)

اغلب دانشگاه‌های پزشکی آلمان، علاوه بر برنامه‌های ملی و بنیادهای غیردانشگاهی، کمک‌هزینه‌ها یا تخفیف‌های ویژه‌ای را برای دانشجویان خود در نظر می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

نام بورسیه / دانشگاه	مدت و مبلغ بورسیه	توضیحات کلیدی
بورسیه تحصیلی گوته (دانشگاه گوته فرانکفورت)	–  مدت: تا 6 ماه – مبلغ: حداکثر 500 یورو در ماه – برای پوشش هزینه‌های پایان‌نامه کارشناسی، تز ارشد یا دوره پژوهش دکتری	–  قابل استفاده در رشته‌های مختلف پزشکی  – مناسب دانشجویانی که در مرحله پایانی تحصیل یا آماده‌سازی برای آزمون‌های رسمی هستند. – امکان تمدید محدود بر اساس پیشرفت پروژه پایان‌نامه یا پژوهش
بورسیه دانشگاه هومبولت Humboldt University of Berlin))	–  مدت: یک تا دو سال – مبلغ: 300 تا 800 یورو در ماه – برای پوشش هزینه های تحصیلی، رفت و آمد، بیمه درمانی، هزینه پژوهشی و …	– نیازمند رزومه علمی قوی، انگیزه‌نامه، و مدرک زبان معتبر مطابق استاندارد دانشگاه  – مناسب برای رشته‌های علوم زیستی، پزشکی و سایر گرایش‌های مرتبط  – شرایط رقابتی و ظرفیت پذیرش محدود
بورسیه RUB Deutschlandstipendium (دانشگاه رور بوخوم)	– مدت: بیش از 6 ماه – مبلغ: معمولاً 500 یورو ماهانه	–  معیارهای اصلی انتخاب شامل عملکرد تحصیلی، شایستگی‌های فردی و فعالیت‌های فوق‌برنامه – امکان استفاده در ترم‌های متوالی در صورت تأیید پیشرفت و حفظ معدل بالا
بورسیه دانشگاه Friedrich-Alexander (IZKF)	–  مدت: حداقل 25 موقعیت پژوهشی 8 ماهه در هر دوره فراخوان – مبلغ: بسته به پروژه – برای حمایت مالی از هزینه‌های تحقیقاتی	– تمرکز بر پژوهش‌های بالینی یا علوم پایه در حوزه پزشکی – ارسال پروپوزال پژوهشی جامع، شامل اهداف، روش تحقیق و پیش‌بینی مداخله یا دستاورد علمی  – نیاز به تائید استاد راهنما یا گروه تحقیقاتی مرتبط در دانشگاه فریدریش-الکساندر
بورسیه دانشگاه Jacobs Bremen	– مدت: سالیانه و قابل تمدید برای مقاطع تحصیلات تکمیلی –  مبلغ: حداکثر 12,000 یورو – کمک‌هزینه تحصیل سالانه در رشته‌های علوم سلامت و پزشکی	–  مناسب برای دانشجویان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری آلمان در رشته‌های مرتبط با سلامت و پزشکی – نیازمند انگیزه‌نامه، سوابق تحصیلی و تکمیل فرم درخواست آنلاین

دانشگاه‌های برتر پزشکی در آلمان

آلمان یکی از برترین مقاصد تحصیلی برای رشته‌های علوم پزشکی در اروپا محسوب می‌شود. این کشور به‌واسطه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی شناخته‌شده، فضای رقابتی و امکانات پژوهشی پیشرفته، همواره میزبان دانشجویان بین‌المللی بوده است. در ادامه به معرفی چند دانشگاه برتر این حوزه در سال 2025 می پردازیم.

ردیف	نام دانشگاه	رتبۀ جهانی در 2025 (QS)	شهر محل استقرار
1	دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg University)	=84	هایدلبرگ
2	دانشگاه آزاد برلین (Freie Universität Berlin)	97	برلین
3	دانشگاه هامبورگ (Universität Hamburg)	191	هامبورگ
4	دانشگاه گوته فرانکفورت آم ماین (Goethe-Universität Frankfurt am Main)	=309	فرانکفورت
5	دانشگاه یوهانس گوتنبرگ ماینتس (Johannes Gutenberg-Universität Mainz)	=501	ماینتس

کالج‌های پزشکی در آلمان  (M-Kurs)

دانشجویان بین‌المللی که شرایط ورود مستقیم به دانشگاه آلمان را ندارند، می‌توانند از طریق شرکت در دوره‌های کالج (M-Kurs) پزشکی در آلمان اقدام کنند. این دوره معمولاً دو ترم تحصیلی به طول می‌انجامد و در کنار دروس زبان آلمانی، دروس تخصصی زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک و ریاضیات تدریس می‌شود. مؤسسه برگزارکننده می‌تواند کالج‌های دولتی (رایگان یا با هزینه اندک) یا کالج‌های خصوصی (با دریافت شهریه بالاتر) باشد.

در پایان دوره Studienkolleg، آزمون موسوم به Feststellungsprüfung برگزار می‌شود. مباحث آزمون عمدتاً شامل دروس تخصصی مرتبط (زیست‌شناسی، شیمی، ریاضیات، آلمانی) و بسته به سیاست کالج و دانشگاه مقصد، ممکن است دروس دیگری نیز افزوده شود. موفقیت در این آزمون، برای اخذ پذیرش در رشته پزشکی دانشگاه‌های آلمان ضروری است. نمره نهایی در این آزمون تأثیر مستقیمی در قبولی شما در رقابت ورود به دانشگاه دارد.

تخصص‌های پزشکی در آلمان

آلمان با سیستم بهداشتی پیشرفته و بیمارستان‌های مجهز، میزبان طیف گسترده‌ای از تخصص‌های پزشکی است. برخی از تخصص‌های پزشکی محبوب و پرتقاضا در آلمان عبارتند از:

• جراحی (Chirurgie)
• قلب و عروق (Kardiologie)
• مغز و اعصاب (Neurologie)
• بیهوشی (Anästhesiologie)
• پزشکی داخلی (Innere Medizin)
• اورولوژی (Urologie )
• پزشکی خانواده (Allgemeinmedizin)

شرایط اخذ پذیرش برای تخصص پزشکی

برای اخذ پذیرش در دوره تخصص پزشکی در آلمان، متقاضیان باید شرایط زیر را داشته باشند:

• مدرک عمومی پزشکی معتبر: داشتن مدرک پزشکی عمومی از دانشگاه‌های معتبر و معادل‌سازی آن با سیستم آموزشی آلمان
• مهارت‌های زبان آلمانی: تسلط به زبان آلمانی در سطح C1 تخصصی، که شامل درک عمیق متون پزشکی و ارتباط مؤثر با بیماران و همکاران است.
• دریافت Approbation : معادل‌سازی مدارک پزشکی عمومی در اداره بهداشت ایالتی آلمان
• تجربه بالینی: داشتن تجربه کاری بالینی مرتبط می‌تواند مزیت محسوب شود.

مدارک مورد نیاز برای اخذ پذیرش تخصص پزشکی در آلمان

برای اقدام به تخصص پزشکی در آلمان، مدارک زیر الزامی است:

• مدرک عمومی پزشکی: ترجمه رسمی و تایید شده توسط مقامات آلمانی
• مدرک زبان آلمانی: گواهی زبان در سطح C1 تخصصی، که باید از مؤسسات معتبر مانند Goethe-Institut دریافت شده باشد.
• رزومه حرفه‌ای: شامل سوابق تحصیلی و کاری
• گواهی‌های کارآموزی و تجربیات بالینی: مدارک مرتبط با تجربه‌های قبلی در زمینه پزشکی
• عکس پاسپورتی: طبق استانداردهای مورد قبول آلمان
• پروانه کار: برای کسانی که نیاز به اجازه کار دارند.
• معادل‌سازی مدارک پزشکی عمومی در اداره بهداشت ایالتی (Approbation): برای معادل‌سازی مدارک پزشکی عمومی در آلمان و دریافت Approbation، مراحل زیر طی می‌شود:
• ارزیابی مدارک تحصیلی: بررسی تطابق مدارک پزشکی خارجی با استانداردهای آلمانی.
• آزمون زبان: اثبات تسلط به زبان آلمانی در سطح C1 تخصصی.
• ارزیابی تجربه بالینی: بررسی تجربیات بالینی متقاضیان.
• مصاحبه یا آزمون‌های اضافی: در برخی موارد نیاز به گذراندن مصاحبه یا آزمون‌های اضافی است.
• دریافت Approbation: پس از تأیید تمامی مراحل، اجازه کار به عنوان پزشک عمومی در آلمان صادر می‌شود.

فرآیند و طول دوره تخصص پزشکی در آلمان

فرآیند تخصص پزشکی در آلمان به طور معمول شامل مراحل زیر است:

• پذیرش به عنوان Assistenzarzt: شروع به عنوان دستیار تخصصی در بیمارستان
• دوره تخصص: بسته به تخصص انتخابی، دوره تخصص بین ۵ تا ۶ سال طول می‌کشد.
• آموزش عملی و نظری: ترکیبی از کار عملی در بیمارستان و آموزش‌های نظری در دانشگاه‌ها
• گذراندن آزمون تخصصی: پایان دوره تخصص با گذراندن آزمون تخصصی
• دریافت گواهینامه تخصصی: پس از موفقیت در آزمون‌ها، گواهینامه تخصصی صادر می‌شود.

تحصیل پزشکی در آلمان به زبان انگلیسی

تحصیل رشته پزشکی در آلمان به زبان انگلیسی یکی از گزینه‌های محبوب برای دانشجویان بین‌المللی است. اگرچه بیشتر دوره‌های پزشکی در آلمان به زبان آلمانی ارائه می‌شوند، اما برخی دانشگاه‌ها برنامه‌های انگلیسی‌زبان را نیز فراهم کرده‌اند. در ادامه به بررسی این موضوعات می‌پردازیم:

دانشگاه‌های ارائه‌دهنده دوره پزشکی انگلیسی‌زبان در آلمان

در حال حاضر، تعداد دانشگاه‌های آلمانی که دوره‌های پزشکی به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند، محدود است. برخی از این دانشگاه‌ها عبارتند از:

• دانشگاه روستاک: یکی از دانشگاه‌های برجسته در آلمان که برنامه‌های پزشکی انگلیسی‌زبان را ارائه می‌دهد.
• دانشگاه اوسبورگ: این دانشگاه نیز دوره‌های پزشکی به زبان انگلیسی برای دانشجویان بین‌المللی فراهم کرده است.
• دانشگاه لایپزیگ: با برنامه‌های آموزشی متنوع، این دانشگاه گزینه‌های انگلیسی‌زبان مناسبی را ارائه می‌دهد.

محدودیت‌ها و تعداد کم دوره‌های پزشکی انگلیسی‌زبان در المان

با وجود افزایش تقاضا، تعداد دانشگاه‌های ارائه‌دهنده دوره‌های پزشکی به زبان انگلیسی در آلمان همچنان محدود است. این محدودیت به دلیل نیاز به تدریس زبان تخصصی پزشکی به زبان انگلیسی و همچنین الزامات قانونی آموزشی در آلمان می‌باشد. بنابراین، رقابت برای پذیرش در این برنامه‌ها بسیار بالا است و تنها تعداد محدودی از دانشجویان پذیرفته می‌شوند.

شرایط پذیرش پزشکی و نمره زبان انگلیسی

برای پذیرش در دوره‌های پزشکی انگلیسی‌زبان در آلمان، متقاضیان باید شرایط زیر را داشته باشند:

• مدرک دیپلم معتبر: داشتن دیپلم دبیرستان با معدل بالا
• نمره زبان انگلیسی: معمولاً نیاز به نمره آیلتس حداقل ۶.۵ یا تافل حداقل ۹۰ است. برخی دانشگاه‌ها ممکن است نمرات بالاتری را درخواست کنند.
• آزمون‌های ورودی: برخی دانشگاه‌ها ممکن است آزمون‌های ورودی خاصی داشته باشند که باید با موفقیت در آن‌ها شرکت کنید.
• مدارک تکمیلی: شامل توصیه‌نامه‌ها، انگیزه‌نامه و مدارک شناسایی

هزینه تحصیل پزشکی به زبان انگلیسی

هزینه تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های انگلیسی‌زبان در آلمان معمولاً بالاتر از دانشگاه‌های عمومی است. هزینه‌های تحصیل می‌تواند شامل شهریه، هزینه‌های زندگی، بیمه درمانی و سایر مخارج باشد. به طور میانگین، هزینه تحصیل سالانه در دانشگاه‌های خصوصی بین ۱۵,۰۰۰ تا ۴۰,۰۰۰ یورو متغیر است.

شرایط سنی برای تحصیل رشته پزشکی در آلمان

در آلمان، بیشتر دانشگاه‌ها برای پذیرش دانشجویان رشته پزشکی محدودیت سنی خاصی تعیین نکرده‌اند. این بدان معناست که افراد با سنین مختلف می‌توانند برای تحصیل در این رشته اقدام کنند، مشروط بر اینکه سایر شرایط پذیرش را نیز داشته باشند. البته، اگرچه دانشگاه‌ها محدودیت سنی ندارند، اما ممکن است سن دانشجو بر روی فرآیند صدور ویزا و بیمه دانشجویی تأثیرگذار باشد. برخی از انواع ویزاهای تحصیلی ممکن است محدودیت سنی داشته باشند و بیمه‌های دانشجویی نیز ممکن است برای افراد مسن‌تر هزینه‌های بیشتری داشته باشند. لذا، توصیه می‌شود قبل از اقدام به تحصیل، شرایط دقیق ویزا و بیمه را بررسی کنید. برای این کار می توانید از مشاورین اریکا کمک بگیرید.

امکان تحصیل رشته پزشکی در آلمان با معدل پایین

اگر معدل شما پایین‌تر از حد مورد نیاز باشد، همچنان راه‌هایی برای افزایش شانس پذیرش در رشته پزشکی در آلمان با معدل پایین وجود دارد:

1. یکی از مسیرهای این کار، گذراندن دوره‌های کالج پیش‌پزشکی (Studienkolleg) است. کالج پیش‌پزشکی (Studienkolleg) یک دوره آماده‌سازی است که به دانشجویان کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای تحصیل در دانشگاه‌های آلمانی را کسب کنند. گذراندن موفقیت‌آمیز این دوره می‌تواند نشان‌دهنده بهبود توانایی‌های تحصیلی شما باشد و شانس پذیرش را افزایش دهد.
2. روش دیگر، شرکت در آزمون ورودی TMS برای بالابردن شانس پذیرش است. آزمون ورودی TMS (Test für Medizinische Studiengänge) یک آزمون استاندارد برای سنجش مهارت‌های علمی و منطقی دانشجویان پزشکی است. کسب نمره بالای در این آزمون می‌تواند جایگزین خوبی برای معدل پایین باشد و شانس پذیرش شما را به طور قابل توجهی افزایش دهد.

امکان تحصیل رشته پزشکی در آلمان بدون کنکور

ورود به رشته پزشکی عموماً از طریق سازوکارهای رقابتی و سهمیه‌بندی متمرکز انجام می‌گیرد. این فرآیند در اکثر دانشگاه‌های دولتی آلمان «Numerus Clausus» یا به اختصار NC، بر پایه سوابق تحصیلی (معدل دیپلم یا مدارک معادل آن) و گاهاً نمرات آزمون‌های جانبی صورت می‌پذیرد. با این حال، در برخی شرایط می‌توان مسیرهایی را یافت که نیاز به رقابت سنگین یا آزمون‌های ورودی گسترده (مشابه کنکور سراسری) را کاهش دهد یا حتی حذف کند. در ادامه، به دو راهکار کلی تحصیل پزشکی در آلمان بدون کنکور اشاره می‌شود که می‌تواند برای برخی متقاضیان ایرانی که مایل به تحصیل در رشته پزشکی در آلمان هستند، کارآمد باشد.

راهکار اول: انتخاب دوره‌های جایگزین یا ایالتی با رقابت کمتر، و بهره‌مندی از سهمیه‌های خاص

آلمان دارای ۱۶ ایالت (Bundesländer) با سیاست‌های پذیرش تا حدی متفاوت است. برخی ایالت‌ها ممکن است تعداد داوطلبان خارجی کمتری داشته باشند یا در مقایسه با ایالت‌های شلوغ‌تر (مانند بایرن، برلین، یا نوردراین-وستفالن) با رقابت کمتری روبه‌رو باشند. برای مثال، برخی دانشگاه‌های کوچک‌تر در مناطق شرق آلمان (نظیر مکلنبورگ-فورپومرن) یا مناطق کمتر شناخته‌شده، گاه شرایط ساده‌تری برای پذیرش دانشجویان بین‌المللی دارند.

همچنین، در برخی دانشگاه‌های آلمان، تعداد مشخصی کرسی برای دانشجویان غیراز اتحادیه اروپا در نظر گرفته می‌شود. رقابت در این سهمیه نیز همچنان بالاست، اما در مقایسه با سهمیه‌ی کلی (که شامل متقاضیان آلمانی و اروپایی است) ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشد. در برخی موارد نادر نیز افرادی که دارای شرایط خاص مانند سابقه فعالیت حرفه‌ای یا داشتن شهروندی دوگانه و … هستند، می‌توانند از سهمیه‌های ویژه  (Sonderquoten) بهره‌مند شوند.

راهکار دوم: مسیر کالج‌های مقدماتی (Studienkolleg) و آزمون‌های نهایی جایگزین

برای بسیاری از متقاضیان تحصیل رشته پزشکی در آلمان، اگر مدرک دیپلم آن‌ها مستقیماً معادل «Abitur» یا «Hochschulzugangsberechtigung» آلمانی تشخیص داده نشود، مسیر کالج مقدماتی یا همان «Studienkolleg» پیشنهاد می‌شود. در این کالج‌ها دوره‌های تخصصی ارائه می‌شوند که بسته به رشته، نام‌گذاری‌های مختلفی دارند (برای رشته پزشکی عموماً«M-Kurs» ). در پایان دوره کالج، آزمونی تحت عنوان «Feststellungsprüfung» برگزار می‌شود که عملکرد افراد در دروس مرتبط و زبان آلمانی سنجیده می‌شود. موفقیت در این آزمون معادل دریافت صلاحیت ورود به دانشگاه‌های آلمان در رشته‌های علوم پزشکی تلقی خواهد شد.

کار پس از تحصیل پزشکان در آلمان و دریافت اجازه اقامت کاری

برای پزشکانی که پس از تحصیل رشته پزشکی در آلمان، قصد اقامت از طریق تحصیل در آلمان و اشتغال در این کشور را دارند، دو گزینه اخذ ویزا وجود دارد:

1. ویزای جستجوی کار  (Job-Seeking Visa)

فارغ‌التحصیلان پزشکی خارجی از دانشگاه‌های آلمان، معمولاً تا ۱۸ ماه پس از اتمام تحصیل فرصت دارند تا در آلمان به جستجوی کار بپردازند. در این دوره، دانشجو می‌تواند کارهای پاره‌وقت یا تمام‌وقت مرتبط با تخصص خود را بیابد و پس از یافتن شغل، جهت اخذ اجازه اقامت کاری درخواست دهد.

2. ویزای کار (Work Visa) یا کارت آبی اتحادیه اروپا  (EU Blue Card)

با یافتن پیشنهاد شغلی از بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها یا دیگر مراکز درمانی و بسته به نوع قرارداد کاری، می‌توان جهت اخذ اقامت کاری اقدام کرد. برای دریافت کارت آبی، لازم است سطح حقوق متقاضی مطابق آستانه تعیین‌شده توسط دولت آلمان باشد که سالانه تغییر می‌کند (48،300 برای سال 2025). این کارت مزایای متعددی از جمله تسهیل در روند اخذ اقامت دائم را به همراه دارد.

درآمد پزشکان در آلمان

به استناد آمار منتشرشده در رسانه‌های رسمی تخصصی پزشکی آلمان، پزشکان رزیدنت (Assistenzarzt) اغلب حقوق سالانه‌ای بین حدود ۵۰٬۰۰۰ تا ۶۰٬۰۰۰ یورو دریافت می‌کنند که به صورت میانگین می‌تواند در ماه از ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ یورو ناخالص متغیر باشد. یک پزشک متخصص (Facharzt)، بسته به رشته و محل اشتغال، معمولاً میانگین حقوق سالانه بین ۶۵٬۰۰۰ تا ۸۰٬۰۰۰ یورو دارد و گاهی برای رشته‌های پرتقاضا این مبلغ می‌تواند بیشتر باشد. در بخش خصوصی، این بازه ممکن است بالاتر رود. معمولاً در ایالت‌های غربی و جنوبی (مانند بادن-وورتمبرگ، بایرن، هسن و نیدرزاکسن) حقوق بالاتر از میانگین کشوری است. در حالی که در ایالت‌های شرقی (مانند زاکسن، تورینگن و براندنبورگ) حقوق اندکی پایین‌تر محاسبه می‌شود. همچنین، با افزایش سابقه کاری و دریافت عناوینی مانند Oberarzt (پزشک ارشد) یا Chefarzt (پزشک ارشد دپارتمان)، میزان حقوق به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد.

جمع بندی مقاله تحصیل رشته پزشکی در آلمان

با توجه به شرایط تحصیل رشته پزشکی در آلمان و ساختار علمی پیشرفته دانشگاه‌های این کشور، فرصت‌های فوق‌العاده‌ای برای دانشجویان بین‌المللی وجود دارد. از سویی، امکان تحصیل رایگان در رشته پزشکی در آلمان در بسیاری از دانشگاه‌ها، و از سوی دیگر وجود کمک‌هزینه‌ها و بورسیه‌های پزشکی آلمان سبب جذب علاقه‌مندان بیشتری شده است. اغلب دانشگاه‌ها برای تسهیل ورود دانشجویان خارجی، کالج‌های پزشکی در آلمان را جهت آمادگی زبان و دروس پایه ارائه می‌کنند. هم‌چنین آزمون ورودی پزشکی در آلمان نقش تعیین‌کننده‌ای در پذیرش دارد. برخی دانشگاه‌ها محدودیت سنی جدی در نظر نمی‌گیرند اما شرط معدل در اکثر مؤسسات علمی آلمان نقش کلیدی در اخذ رشته پزشکی در آلمان دارد. همچنین مدارک مورد نیاز برای اپلای پزشکی در آلمان باید طبق مقررات دقیق دانشگاه‌ها و راهنمایی مراجع رسمی تهیه شود.

از آنجاکه رقابت برای اخذ پذیرش رشته پزشکی در آلمان بالا است، توجه و دقت در امر اپلای تحصیلی برای متقاضیان پزشکی بسیار مهم است. ضروری است متقاضیان، انجام کلیه مراحل را با دقت طی نموده و مدارک مورد نیاز را به طور صحیح و دقیق تهیه نمایند. برای این کار، مشاورین اریکا با تجربه و تخصص بالا در امر مهاجرت تحصیلی به آلمان در کنار شما هستند و به شما کمک می کنند تا کلیه روند اپلای تحصیل پزشکی در آلمان را با موفقیت سپری نمایید. برای دریافت مشاوره رایگان تماس بگیرید.

اریکا همراه قابل اعتماد شماست.